Permakültür Tasarımı
Dünyayı gözet, insanı gözet, artanı vakfet...
Permakültür, doÄŸal sistemlerin gözlemine, geleneksel tarım yöntemlerinin içerdiÄŸi erdeme ve modern, bilimsel, teknolojik bilgiye dayanan bir tasarım sistemidir. Permakültür mühendisliÄŸi, fiziÄŸi, biyolojiyi, antropolojiyi, mimariyi, botaniÄŸi ve baÅŸka pek çok disiplini bünyesinde içerir. Permakültür öÄŸrenerek tüm bu disiplinler üzerinde uzman olmazsınız ancak insan yerleÅŸimleri üzerinde çalışırken tüm bu farklı disiplinler hakkında derin bir kavrayışa sahip olursunuz.
Permakültürün amacı sürdürülebilir insan yerleÅŸimleri oluÅŸturmak, yani kendi ihtiyaçlarını karşılayan, çevresini sömürmeyen ve kirletmeyen, sürdürülebilir, ekolojik anlamda saÄŸlıklı ve ekonomik olarak da uygulanabilir sistemler yaratmaktır.
Ä°nsanlığa permakültür fikrini hediye eden Bill Mollison'nun etik prensiplerini, felsefesini ve yöntemlerini takip ederek permakültür tasarımlarımı doÄŸduÄŸum köyde, Artvin'de gerçekleÅŸtiriyorum.
​
Permakültür Tasarımı Kursu(PDC) sırasında tasarladığım "Ekolojik YaÅŸam Köyü"
projesini incelemek isterseniz buradaki pdf dosyasına göz atabilirsiniz.
Örüntüler
Kenar Etkisi
DoÄŸadaki desenler, doÄŸal dünyada bulunan görünür, düzenli formlardır. Desenler bazen matematiksel olarak modellenebilir ve simetriler, aÄŸaçlar, spiraller, menderesler, dalgalar, köpükler, mozaikler, çatlaklar ve ÅŸeritler içerir.
​
“Örüntüleme, tasarımlarımız için çerçeve oluÅŸturur. Gözlemlerimizden elde ettiÄŸimiz bilgiyi, varlık ve nesneleri, baÄŸlantılar hakkındaki analitik yorumlarımızı, belirli malzeme ve teknolojileri bu çerçeve içine oturturuz. Örüntüleme sayesinde öÄŸeler etkileÅŸime girer ve faydalı iliÅŸkiler kuracak ÅŸekilde iÅŸlev görmeye baÅŸlar. Örüntü, tasarımdır, tasarım da permakültürün konusudur.” (Bill Mollison)
Örüntüler
DoÄŸada iki farklı yapının, oluÅŸumun, maddenin kesiÅŸtiÄŸi sınır noktalar Mollison’a göre çeÅŸitlilik, verim, tür sayısı, enerji akışı vb. açısından çok zengin yerlerdir. Su ile toprak, orman ile çayırlık, bir daÄŸdaki buzul sınırı gibi iki ekosistemin birleÅŸtiÄŸi sınır bölgelerinde daha karmaşık, yeni, üçüncü bir ekosistem oluÅŸur. Hem her iki ekosistemin de çoÄŸu üyesi burada yaÅŸayabilir, hem de buraya özgü yeni türler ortaya çıkar. Bu yüzden, arazi tasarımlarında ‘kenar etkisini’ azamiye çıkartacak girintili çıkıntılı, çok kenarlı yapılar (havuz, bahçe, bina …) yapılmalıdır. ÇeÅŸitlilik, akışkanlık, birleÅŸimler yaÅŸamı beslemektedir.
DoÄŸada mükemmel bir yuvarlak ya da kare yoktur, doÄŸanın ÅŸekilleri yamuk yumuktur, karmaşık, karışık, çatallı, kırıklı, girintili çıkıntılıdır. Sürdürülebilir yerleÅŸimler kurmanın temel ilkesi de doÄŸayla uyumlu örüntülere baÅŸvurmaktır. Bir ev yaparken, bir bahçe, havuz, su bendi oluÅŸtururken ya da bir köy, herhangi bir insan yerleÅŸimi kurarken belli yapılara özgü belli oranları, dinamikleri, büyüklük, taşınabilir nüfus ve yan yanalıklardaki tahammül sınırlarını sürdürülebilir kılmanın yolu örüntülerin dilini bilmekte yatar.
KardeÅŸ Bitkiler (Companion Planting) bir bahçede birbiriyle uyumlu bitkilerin yan yana ekilmesidir. Bu yöntem, bitkilerin birbirine yarayan özelliklerini kullanmayı ve birbirine zarar vermelerini önlemeyi amaçlayan bir tarım yöntemidir.
Uyumlu ve birbirine yararlı olan bitkileri (gölge oluÅŸturma, topraÄŸa besin maddesi saÄŸlama, zararlıları kaçırma, yararlı böcekleri çekme vs.) birbirinin yakınına, uyumsuz bitkilerin ise birbirinden uzaÄŸa ekilmesi temeline dayanır. Bu sistemde toprak sürekli örtülü kalır. Böylece yılın her mevsimi ürün alınabilir.
Anadolu’da ise “Üç Kız KardeÅŸ” olarak bilinen mısır-sırık fasulye-kabak birliÄŸi üç öÄŸenin bir araya getirildiÄŸi, üçünün de olumlu etkilendiÄŸi en güzel bitki kardeÅŸliÄŸi örneklerinden biridir. Mısır fasulyeye sarılacağı, onu rüzgârdan koruyacak bir dayanak saÄŸlar, fasulye kökünde azot baÄŸlayarak mısır ve kabağın beslenmesine destek olur, kabak yüzey örtücü olarak toprağın nemini korur, mısır ve fasulyenin köklerine gölge yapar, saÄŸladığı gölge yabani otları engeller, kendisi de yarı gölge sevdiÄŸinden mısır yapraklarının gölgesinden faydalanır. Bu kardeÅŸlikten üç bitki de olumlu bir ÅŸekilde yararlanır.
​
​
Bitki kardeÅŸliÄŸi sisteminde;
​
-
Bahçe içinde doÄŸal bağışıklık oluÅŸturarak zararlılara
ve hastalıklara karşı direnç geliÅŸtirir.
-
Yabani ot kontrolünü doÄŸal yollarla gerçekleÅŸir.
-
Toprağın farklı tabakaları bir arada kullanılmış olur.
-
DoÄŸal dengeler gözetildiÄŸinden biyoçeÅŸitlilik artar.
-
Åžifalı bitki, sebze, baharat, hayvan yemi ve arılar için balözü bitkileri
ve yerel türler gibi çeÅŸitli bitkileri bir arada üretilir.
-
Toprağın nemi ve besleyiciliği korunur.
-
Kimyasal ilaç ve yapay gübre kullanımı gereÄŸi ortadan kalkar.
-
DönüÅŸümlü ekim kolaylaşır.
-
Sürekli ekim takvimi ile yoÄŸun verim saÄŸlanır.
Bitki KardeÅŸliÄŸi
(Daha detaylı bilgi edinmek isterseniz buraya tıklayınız)
